Πτολεμαΐδα

 Η Πτολεμαΐδα είναι πόλη στη βόρεια Ελλάδα, στο Διοικητικό Διαμέρισμα της Δυτικής Μακεδονίας, ανήκει στο νομό Κοζάνης, και είναι πρωτεύουσα της επαρχίας Εορδαίας. Έχει έκταση 58 τμ. και βρίσκεται σε υψόμετρο 600 μ. και ο πληθυσμός της ξεπερνά τις 40000 κατοίκους.

 Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η περιοχή της Πτολεμαΐδας έχει κατοικηθεί από το 6000 π.χ. . Κάποιες έρευνες υποστηρίζουν ότι στη Δυτική Μακεδονία κατοικούσαν πριν το 2200 π.χ. Αιολείς και Αρκάδες και η Εορδαία ανήκε στο κράτος των αρχαίων Ορεστών – Ελμιωτών. Σημερινές έρευνες δέχονται ότι ένα ευρύτερο σύνολο απ' τους Πρωτοέλληνες, δηλαδή Αιολείς και Αρκάδες που χαρακτηρίζονται ως αχαϊκό υπόστρωμα, κατοικούσε στη Δυτ. Μακεδονία. Η αρχαία πόλη Εορδαία σήμαινε "Αγαπημένη" (Ησύχιος, Αρριανός, Πτολεμαίος Α'). 

Στο πέρασμα των χρόνων το κρατίδιο των Εορδών αναγκάστηκε να ενσωματωθεί στο κράτος των Αιγών ενώ ο βασιλιάς Φίλιππος ο Β΄ και ο Μέγας Αλέξανδρος φρόντισαν να αφομοιωθεί η Εόρδα στο κράτος των αρχαίων Μακεδόνων. Μια ολόκληρη σειρά στρατηγών, αξιωματικών και ανωτέρων υπαλλήλων, οι οποίοι διακρίθηκαν δίπλα στον Μέγα Αλέξανδρο, προέρχονταν από την Εορδαία. Από τους εξ στρατηγούς του, σωματοφύλακές του ήταν ο Πτολεμαίος ο Λάγος, που ήταν από την Εορδαία.

Προς τιμήν αυτού ονομάστηκε η πόλη.

Ο Πτολεμαίος, που γεννήθηκε το 337 π.χ. στην Εορδαία της Μακεδονίας, συμμαθητής του Μεγάλου Αλεξάνδρου και αγαπημένος μαθητής του Αριστοτέλη, γιατί απέκτησε κοσμοϊστορική σημασία, αφού αυτός είναι ο ιδρυτής της ομώνυμης δυναστείας των Λαγιδών Πτολεμαίων στην Αίγυπτο που βασίλευσε 300 περίπου χρόνια. Ο Πτολεμαίος ως στρατηγός υπέταξε την ορεινή Εογδιανή, πολέμησε στην Ινδία, όπου κατά την άλωση κάποιας πόλης υπεράσπισε και έσωσε τον βαριά τραυματισμένο Αλέξανδρο γι' αυτό και ονομάσθηκε και Σωτήρ. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τη διανομή της αυτοκρατορίας του ανέλαβε την σατραπεία της Αιγύπτου. Απέκτησε μεγάλο κύρος κυρίως λόγο της συνετής του διοίκησης και τον σεβασμό του προς τη θρησκεία και τα έθιμα των Αιγυπτίων. Το 306 π.χ. ονομάσθηκε βασιλεύς, έχοντας έδρα του την Αλεξάνδρεια, η οποία επί των ημερών του στολίσθηκε με λαμπρά ανάκτορα και δημόσια κτίρια, με αποκορύφωμα τον Φάρο της Αλεξανδρείας, ένα από τα επτά (7) θαύματα του κόσμου. Παράλληλα ως πνευματικός άνδρας που ήταν ίδρυσε την περίφημη Αλεξανδρινή βιβλιοθήκη, που περιείχε 700.000 τόμους.

Η πόλη (1954) με την ίδρυση του πρώτου εργοστασίου της ΔΕΗ και την εκμετάλλευση του λιγνιτικού υπεδάφους της, άρχισε να γνωρίζει αλματώδη ανάπτυξη. Έτσι χτίστηκαν σταδιακά τέσσερα εργοστάσια: Πτολεμαΐδας, Καρδιάς, Αμυνταίου και Αγίου Δημητρίου. Αυτά τα εργοστάσια καλύπτουν το 70% της ζήτησης στην Ελλάδα.
Η σημερινή εικόνα της Πτολεμαΐδας, είναι ανάλογη μιας τυπικής σύγχρονης Ελληνικής επαρχιακής πόλεως που επηρεάστηκε σημαντικά από την βιομηχανική ανάπτυξη και την αντίστοιχη οικιστική που ακολούθησε φυσιολογικά.
Διατηρώντας την αγάπη για την ελληνική παράδοση και τη διάσωση και προβολή των θησαυρών του πολύτιμου λαογραφικού υλικού ιδρύθηκε το Παλαιοντολογικό Ιστορικό Μουσείο στην πόλη της

 Πτολεμαΐδας. Εκτίθεται τοπικές ενδυμασίες, παλιά γεωργικά εργαλεία, οικιακά σκεύη αλλά και προϊστορικά εργαλεία, οστά μαμούθ, χαυλιόδοντες από ελεφαντοειδή, απολιθώματα εντόμων, φυτών και κοχυλιών που αποδεικνύουν ότι η περιοχή ήταν κάποτε καλυμμένη από θάλασσα. Οι ηλικίες των απολιθωμάτων είναι από ένα έως τρία εκατομμύρια χρόνια.

Τον Οκτώβριο τού 1977 βρέθηκε σκελετός ελέφαντα τεμαχισμένος από ομάδα οργανωμένων κυνηγών. Από τις μελέτες της ανατομίας του ευρήματος (Elephas (Palaeoloxodon) aff. Anticuus - είδος ελέφαντα που έχει εκλείψει πλέον σήμερα). Εκτός από τις νεολιθικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις, ένα χρυσό περιδέραιο που χρονολογείται κατά προσέγγιση στα 4500 πχ, ανακαλύφθηκε τυχαία από έναν κάτοικο στις 16 Φεβρουαρίου του 2006 στην περιοχή της Πτολεμαΐδας, στα περίχωρα της πόλης.

Η Πτολεμαΐδα είναι ίσως από τις λίγες περιοχές της Ελλάδας με τεράστιο πολιτισμικό μωσαϊκό εξαιτίας της συγκέντρωσης πληθυσμών από διαφορετικές περιοχές. Στην πόλη, εκτός από τους γηγενείς κατοικούν πολλοί πρόσφυγες από περιοχές της Θράκης, Μικράς Ασίας και Πόντου, οι οποίοι διατήρησαν τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις, τα τραγούδια και τους χορούς του τόπου τους. Οι σύλλογοι που έχουν δημιουργηθεί έχουν να επιδείξουν πολύπλευρη και πολύμορφη δράση, πολιτιστική, κοινωνική, ανθρωπιστική.

Ο Δήμος Εορδαίας έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στον τομέα της πολιτιστικής ανάπτυξης της πόλης γεγονός που φαίνεται απ' την ίδρυση Μουσείου, το Βαρβούτειο Δημοτικό Ωδείο, Βιβλιοθήκης, Πνευματικού Κέντρου, Κολυμβητηρίου και τη διοργάνωση καθ' όλη τη διάρκεια του έτους εκθέσεων ζωγραφικής, χειροτεχνίας, συναυλιών, παρουσίαση χορωδιακών συγκροτημάτων.

Η Πτολεμαΐδα είναι σε θέση να προσφέρει άριστες συνθήκες διαμονής και φιλοξενίας στον οποιοδήποτε θελήσει να την επισκεφθεί και μπορεί να χαρίσει ευχάριστες και ανεπανάληπτες εντυπώσεις σε όλους.

Χρήσιμα Τηλέφωνα